کشت هیدروپونیک یا کشت بدون خاک چیست ؟
هیدروپونیک از دو واژه یونانی Hydros به معنی آب و Ponos به معنی جای دادن مشتق شده است و بطور خالصه مفهوم قرارگرفتن چیزی درآب می باشد و از این به بعد واژه هیدروپونیک وارد مباحث آزمایشگاهی و دنیای عملی باغبانی گردید.
فواید کشت هیدروپونیک یا کشت بدون خاک چیست؟
- امکان پرورش گیاه در تمام نقاط و در هر آب و هوایی.
- افزایش تراکم در واحد سطح.
- کنترل شرایط محیطی.
- محیط کشت فاقد خاک و میکروب های خاکزی می باشد.
- کاهش کارسنگین زیرا نیاز به ساختن بستر، وجین، آبیاری و غیره نمی باشد و امکان مصرف کود شیمیایی محلول و سموم از طریق سیستم امکان پذیر می باشد.
- عدم وجود آیش )امکان کشت مداوم وجود دارد.
- کنترل آفات و بیماریها )بیماریهای خاکزاد یا آسیب نماتد وجود ندارد.
- امکان تولید خارج از فصل
ریشه کن شدن علف های هرز
محدودیت ها یا معایب کشت هیدروپونیک یا کشت بدون خاک:
– هزینه ی اولیه زیادی برای احداث گلخانه نیاز می باشد.
– برای راه اندازی و نگهداری سیستم و همچنین فعالیت های مستمر روزانه، نیاز بهنیروی متخصص در این رشته می باشد.
– مهارت های مدیریتی و تجربه باالیی برای آماده کردن محلول، حفظ pH، EC ، تنظیم و اصالح کمبود عناصرآن، اطمینان از تهویه و حفظ شرایط مطلوب در داخل ساختارهای کنترل شده و غیره الزم است.
– با توجه به هزینه های بالای این تکنیک، کشت بدون خاک محدود به محصولات با ارزش بالا می باشد.
انواع سیستمهای کشت هیدروپونیک:
به طور کلی دو نوع سیستم هیدروپونیک یا کشت بدون خاک وجود دارد:
سیستم باز:
محلول غذایی پس از تغذیه گیاه به تانک باز نمیگردد (مانند کشت در پشم سنگ و کشت کیسهای و کشت در سنگریزه). مزیت این روش جلوگیری از گسترش بیماری است.
سیستم بسته:
محلول غذایی پس از تغذیه گیاه به تانک باز میگردد و مجدد مورد استفاده قرار میگیرد و به عبارت دیگر محلول در یک چرخه قرار دارد و به آن مواد غذایی که کاهش مییابند و آب اضافه میشود.
انواع هیدروپونیک بر اساس نوع محیط نگهدارنده:
کشت در آب:
در این روش، گیاه از بالای ریشه توسط مقوا، پلاستیک، چوب و یا سیم نگه داشته شده و ریشه بهطور مداوم یا متناوب در محلول غذایی یا
لایه نازکی از آن غوطه ور میباشد.
کشت در شن:
کشت در موادی مثل ماسه،پرلایت، پلاستیک، پشم سنگ. ریشه گیاهان در داخل مواد جامدی که دارای قطر کوچکتر از ۳ میلیمتر باشند قرار دارد و این مواد مانند پلاستیک و پشم سنگ و یا هر ماده دیگری که آلی نباشد ممکن است.
کشت در شن درشت یا سنگریزه:
ریشه گیاهان در موادی که قطری بیشتر از ۳ میلیمتر دارند مثل سنگ خارا و گدازه آتشفشانی و بازالت و هر ماده غیر آلی دیگر قرار میگیرد. در این روش آبیاری به دو صورت آبیاری لولهای (زیرزمینی) که مواد غذایی در مخزنی بوده و به بستر رشد گیاه پمپ میشود و آبیاری سطحی که محلول غذایی رقیق در سطح محیط رشد توسط لوله سوراخداری پخش میشود.
کشت در ورمیکولایت:
ورمی کولایت ماده معدنی سبک و عاری از مواد غذایی میباشد که مناسب بستر هیدروپونیک میباشد
کشت در پشم سنگ:
کشت در پشم سنگ یا ماده مشابه آن.
کشت در زئولیت:
کشت در زئولیت به تنهایی یا در ترکیب با ماده غیر آلی دیگر.
کشت در پلاستیک:
ریشه در داخل کیسه های پلاستیکی قرار داشته و مواد اطراف ریشه هم شامل کمپوست یا پیت یا خاک اره و … میباشد.
هوا کشت:
ریشـه گیاهـان در هـوا قـرار گرفتـه و محلول غذایی بهصورت قطرات بسـیار ریـز، بـ ه طـور مداوم یا غیر مداوم، روی ریشه پاشـیده مـی شـود . در
مورد گوجـه فرنگـی، بادنجـان و کـاهو نتیجـه خـوبی مشاهده شده است
تجهیزات، ابزار و مواد موردنیازساخت گلخانه یا سازه کشت هیدروپونیک :
۱ -اسکلت سازه با پوشش مناسب.
۲ -سیستم سایه انداز.
۳ -سیستم گرمایشی
۴ -سیستم سرمایش )فن و پد
۵ -بسترهای کاشت که معمولا باتوجه به نوع گیاه متفاوت می باشد.
۶ -رطوبت ساز )تولید مه
۷ -سیستم کنترل هوشمند آب و هوای گلخانه وآبیاری و تغذیه که در دو نوع گزارش گیر و کنترل کننده در بازار ارائه می شود.
۸ -فن سیرکوالسیون هوا
۹ -EC متر دستی
۱۰ -PH متر دستی
۱۱ -نورسنج دستی
۱۲ -دما/ رطوبت سنج دستی
۱۳ -دماسنج بستر دستی
۱۴ -ترازو دقیق و معمولی
۱۵ -قیچی و چاقوی پیوند
۱۶-انواع کودها و سم های مورد نیاز
دانلود کلیپ آموزشی هیدروپونیک خانگی
- برچسب ها:
- هیدروپونیک/هیدروپونیک خانگی/کشت بدون خاک
